الف– هدف عالم تکوین
پروردگار متعال هدف از آفرینش انسان را چنین بیان می
فرماید:
«ما خَلَقْتُ الجنَّ وَ الاِنْس اِلاّ لِیَعبُدون»[1]
جن و انس را خلق نکردم مگر برای اینکه مرا عبادت
کنند.
هدف از آفرینش سایر موجودات را در این حدیث قدسی
اینگونه تبیین می فرمایند:
«خَلَقتُ الأَشْیاءَ لِأجْلِکَ وَ خَلَقْتُکَ
لِأَجْلی»
همه ي موجودات را برای تو آفریدم، و تو را برای خویش
آفریدم.
بنابراین، هدف غائی عالم تکوین انسان است و هدف از
آفرینش انسان عبادت و تقرب به کمال مطلق است.
ب– هدف عالم تشریع
قرآن در این باره چنین می فرماید:
«هُو الذّی بَعَثَ فی الأُمیّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ
یَتْلُو عَلَیهم ایاتِهِ وَ یُزَّکیهِمْ وَ یُعَلِمُهُمُ الکتاب وَ الحِکْمَةَ و اِن کانُوا مِن قَبْلُ لفی ضلالٍ
مبین[2]»
(اوست خداوندی که در میان اعراب امّی پیغمبری
بزرگوار از خودشان برانگیخت تا بر آنان وحی الهی را تلاوت فرماید و ایشان را از
لوث جهل و اخلاق زشت پاک و منزّه سازد و شریعت کتاب آسمانی و حکمت الهیشان
بیاموزد، با اینکه پیش از این، همه در جهالت و گمراهی بودند).
بعبارتی دیگر 124 هزار پیغمبر از طرف خداوند تعالی
مبعوث شدند تا مقدمه بعثت خاتم الانبیاء (ص) را فراهم کنند و وی مأمور بود تا
«انسان» را تزکیه کند، آموزش دهد و او را از لوث صفات ناپسند منزّه سازد.
یعنی عالم تشریع نیز، به خاطر انسان آفریده شده است.
پس هدف از آفرینش عالم هستی (تکوین و تشریع) انسان است و هستی وسیله ای است برای
رسیدن انسان به هدف غائی خلقتش و آن مقام بندگی و رسیدن انسان به جایی است که غیر
از خدای تعالی هیچ نبیند و قلبش محل ذکر رحمان و عرش پروردگار باشد.
«رِجالٌ لا تلهیهِم تِجارةٌ وَ لا بَیعٌ عَن ذِکر
اللهِ و إِقامَ الصّلوة وَ ایتاءِ
الزَّکوة یَخافُونَ یَوماً تَتقلَّبُ فیه القُلوبُ و الأَبصار.[3] »
مردان پاکی که هیچگونه کسب و تجارتی آنرا از یاد
محبوبشان (خداوند) غافل نمی کند. این بزرگ مردان باخشوع نماز به پا می دارند و
زکوة به فقرا می دهند و از روزی که دلها و دیده های مردم حیران و مضطرب است، ترسان
و در هراسند.
خداوند تعالی ولی چنین مردانی است.
پي نوشت ها:
[1]. سوره ي زاریات، آیه 56
[2]. سوره ي جمعه، آیه 2
[3]. سوره ي نور، آیه 37